အေမမ်ားေန႔ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အဓိကအေၾကာင္းအရင္း

အေမမ်ားေန႔ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သူကေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသူ Julia Ward Howe (1819-1910) ျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ စာေရးဆရာမၾကီး တစ္ဦးျဖစ္ျပီး အေမမ်ားေန႔ ျဖစ္ေျမာက္ေအာင္ သူမရဲ့ ကေလာင္စြမ္းနဲ႔ ၾကိဳးပမ္းခဲ့သူတစ္ေယာက္ေပါ့။ Julia Ward Howe ေသဆံုးေတာ့ သူမရဲ့သမီး Anna Jarvis က သူ႔အေမရဲ့ အိမ္မက္ကို ဆက္လက္ျပီး ရွင္သန္ေစခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အမ်ဳိးသမီး Anna M. Jarvis (၁၈၆၄- ၁၉၄၈) ရဲ႕ေထာက္ခံေျပာဆိုမႈေၾကာင့္ မိခင္မ်ားေန႔ကို လူသားမိခင္ရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ေန႔အျဖင့္ သတ္မွတ္လိုက္ၾကတယ္။ Julia Ward Howe နဲ႔ Anna Jarvis တို႔ရဲ့ ၾကိဳးပမ္းမႈ မ်ားေၾကာင့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏို္င္ငံတကာ အေမမ်ားေန႔ က်င္းပေနခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္ဆယ္ရာစုႏွစ္စမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြထဲ ပါ၀င္ခြင့္ရျပီး ႏိုင္ငံေရးေတြမွာ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ေတြ ရလာၾကတယ္။ ဒီလိုအခြင့္အေရးရတဲ့ ေနရာမွာ ၾကီးျပင္းလာခဲ့တဲ့ Annaက ႏိုင္ငံေရးေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္ ေမလမွာ သူ႔မိခင္ဆံုးသြားတယ္။ မိခင္ဆံုးျပီး (၂)ႏွစ္မွာ Anna က သူ႔မိခင္စာသင္ခဲ့တဲ့ ဘုရားေက်ာင္းမွာ (၂)ႏွစ္ျပည့္ (ေမလ ဒုတိယပတ္ တနဂၤေႏြေန႔) အထိမ္းအမွတ္ေန႔အျဖစ္ က်င္းပခဲ့တယ္။ အထိမ္းအမွတ္ပဲြမွာ မိခင္ရဲ႕ခ်ဳိျမိန္မႈ၊ ႐ိုးသားမႈနဲ႔ ထာ၀ရတည္တံ့မႈကို မိခင္ၾကိဳက္တဲ့ အျဖဴေရာင္ Dianthus caryophyllus ပန္းေတြနဲ႔ အစားထိုးခင္းက်င္းခဲ့တယ္။ အခုေခတ္မွာေတာ့ မိခင္မ်ားေန႔ကို အနီေရာင္ပန္း Dianthus caryophyllus အျဖင့္ ေျပာင္းလဲခဲ့ျပီး အျဖဴေရာင္ကိုေတာ့ ကြယ္လြန္သြားတဲ့မိခင္ေတြအတြက္ သံုးၾကတယ္။

၁၉၀၈ ခုႏွစ္မွာ ပံုစံတူအထိမ္းအမွတ္ေန႔ ထပ္က်င္းပခဲ့ျပန္တယ္။ အဲဒီေနာက္ Anna ဟာ မိတ္ေဆြ တခ်ဳိ႔နဲ႔ေပါင္းျပီး letter-writing campaign အဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ အၾကီးအကဲ၊ ကုန္သည္၊ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုယူျပီး အဲဒီအထိမ္းအမွတ္ေန႔ကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႔ မိခင္မ်ားေန႔အျဖင့္ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္။ အဖဲြ႔အစည္းရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုက သူ႔မိခင္ကို လြမ္းဆြတ္ျခင္းကေန ရွိသမွ် အေမအားလံုးကိုေလးစားျပီး လူေတြအားလံုး ဒီလိုအခ်ိန္အခါမွာ မိခင္အေပၚထားတဲ့ ေလးစားမႈ၊ ခ်စ္ျခင္းေတြကို ထုတ္ေဖာ္ျပသဖို႔နဲ႔ မိသားစုအခ်င္းခ်င္း ေမတၱာေတြ ပိုမိုခိုင္ျမဲေစေအာင္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုက အမ်ဳိးအမီးမ်ားအတြက္ ေန႔တစ္ေန႔အျဖင့္ သတ္မွတ္ျပီး အထူးသျဖင့္ အိမ္ေထာင္တစ္ခုလံုးအတြက္ အနစ္နာခံ ေပးဆပ္ေနတဲ့ မိခင္ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကို အာ႐ံုထား၊ ဂ႐ုျပဳမိဖို႔အတြက္ျဖစ္တယ္။

Annaရဲ႔ ၾကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ၁၉၁၀ခုႏွစ္မွာ West Virginia ျပည္နယ္က မိခင္မ်ားေန႔ကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ ေၾကာ္ျငာလိုက္တယ္။ ၁၉၁၁ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ ျပည္နယ္တိုင္းက မိခင္မ်ားေန႔ကို က်င္းပၾကတယ္။ အဲဒီႏွစ္မွာပဲ ကမာၻ႔ႏိုင္ငံအသီးသီးက ဥပမာ မက္ဆီကို၊ ကေနဒါ၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္အေမရိကားနဲ႔ အာဖရိကတိုက္တို႔ကလဲ မိခင္မ်ားေန႔ကို စတင္က်င္းပခဲ့တယ္။ ၁၉၁၂ ခုႏွစ္ ၁၂ လပိုင္း ၁၂ ရက္ေန႔မွာ The Mother's Day International Association ကို စတင္ဖဲြ႔စည္းျပီး မိခင္မ်ားေန႔ကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တယ္။
၁၉၁၃ ခုႏွစ္ Pennsylvania ျပည္နယ္ကလည္း မိခင္မ်ားေန႔ကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေန႔အျဖစ္ ေၾကာ္ညာခဲ့တယ္။ ၁၉၁၄ ခုႏွစ္ ေမလ ၈ ရက္ေန႔ မွာ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တို႔ရဲ႔ အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ ေမလ ဒုတိယပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ကို အေမရိကားရဲ႕မိခင္မ်ားေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။ အေမရိကန္ သမၼတ Woodrow Wilson က အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးေပးခဲ့တယ္။

ဒီလိုနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာမိခင္မ်ားေန႔ ျဖစ္လာခဲ့ရပါတယ္။
လူသားတိုင္းမွာ မိခင္ကိုယ္စီ ရွိပါတယ္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မိခင္နဲ႔ ခြဲခြါေနရလဲ ဒီလိုေန႔ေတြမွာ မိမိ မိခင္စိတ္ခ်မ္းသာဖို႔ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုခုနဲ႔ အခ်ိန္ေပးႏိုင္ၾကပါေစ။ အေမမ်ားေန႔ ဆိုတာကို လူေတြသတ္မွတ္လိုက္လို႔ ဘယ္ေန႔ဘယ္ရက္ ဆိုၿပီး ျဖစ္ေနတာပါ။ တကယ္ဆိုေတာ့ အေမ့ေက်းဇူးက ႀကီးမားလြန္းလို႔ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္းဟာ အေမမ်ားေန႔ ျဖစ္သင့္ၿပီး သူ႔ေက်းဇူးကို အျမဲေအာက္ေမ့ သတိရေနသင့္ပါတယ္ လို႔တင္ျပရင္း မိခင္တိုင္းအတြက္ ဂုဏ္ျပဳရင္း ေရးသားေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
http://mr7cho.blogspot.com/…/international-mothers-day-1252… မွ ကူးယူေဖၚျပပါသည္ .။

ျမန္မာအဲရင္းအဖြဲ႕ (၂ဝ၁၅ ေမလ)